Blog &
Haberler

SANATTA METAFORİK ANLATIMLAR

Blog

19 Mayıs, 2023/Ekleyen admin

Bir meseleyi dillendirmenin farklı olanaklarını sunan metaforik anlatı dili, sanat tarihsel süreçte pek çok sanatçının yapıtında rastlanan önemli bir unsurdur. 17. yüzyılda yapılan vanitas resimlerinden bugün yapılan güncel sanat çalışmalarına kadar farklı dönemlerin farklı anlayışlarında bu dilin yorumlama biçimlerine rastlamak mümkündür. Dönemin ya da malzemenin değişimi, yorumlama biçimlerinde
farklılık yaratırken içerikteki dolaylı anlatım korunur. Geçmişte problemler yüzey üzerinde çözümlenmeye çalışılırken, bugünün sanatı gerek malzeme gerek konu olarak sanatçısına sınırsız olanaklar sunar. Değişen dünyanın sunduğu sınırsız olanaklar ise sanatçılara, zengin yorumlama biçimleri yaratır. İzleyicisini ve sanatçısını farklı düşünme biçimlerine zorlayan metaforik anlatımlar, var olana bakışı
sorgulatarak sezgisel alımlama ve soyut düşünme yöntemleri geliştirmeyi zorunlu kılar. Hali hazırda toplumların kültürel unsurları içerisinde mevcut bulunan bu anlatım şekli, sanat aracılığıyla var olanla yeni ve farklı buluşmalara zemin yaratır. Bu zemin çerçevesinde şekillenen anlatı biçimleri, yapısı gereği izleyici kitlesini de kendisi yaratmaktadır. Donanım gerektiren çok katmanlı anlatımlar ve disiplinler arası yaklaşımlar, çalışmaların anlaşılırlığı için bilgiyi zorunlu kılarken kitlenin donanım durumu, güçlü bir çalışmayı anlamsız bir yığına dönüştürebilmektedir. Bakışı anlamlı kılabilmenin temel sorun olduğu güçlü metaforik anlatımlar çoğu kez hedefe ulaşmaz. 8. İstanbul Bianeli’nde Karaköy Yemeniciler Caddesi üzerinde bulunan iki bina arasındaki boşluğu yaklaşık 1550 civarında sandalyeyle dolduran Doris Salcedo’nun İsimsiz adlı çalışması cadde halkı tarafından pek de anlamlandırılamayan bir yığın olmaktan öte gidememiştir. Evrenselin öznel yorumunda kendine dair olanı sorgusuz görmeye alışkın bakış, zorlayıcı olanı kabullenmekte direngen bir tutum sergileme eğilimindedir. Oysaki bilincin gelişimi, zorlanan sınırlarla paralellik gösterir. Bu çalışmada, sanatta zihinsel süreçleri zorlayarak var olanı farklı bakış açılarıyla görmeye olanak tanıyan yapıtlar üzerinden metafor kavramı irdelenmeye çalışılmıştır.

SANATTA METAFORİK ANLATIMLAR      Dr. Öğr. Üyesi Gülay KARAKUŞ,  Doç. Dr. Şemsi ALTAŞ