Blog &
Haberler

KADIN BEDENİNE BAKIŞ ÜZERİNE BİR OKUMA: CİNDY SHERMAN VE İSİMSİZ FİLM KARELERİ

Blog

19 Mayıs, 2023/Ekleyen admin

Cindy Sherman ve İsimsiz Film Kareleri -Bu çalışma, 1954 New Jersey doğumlu Amerikalı sanatçı Cindy Sherman’ın 1977-1980 yılları arasında gerçekleştirmiş olduğu 69 siyah beyaz fotoğraftan oluşan İsimsiz Film Kareleri serisi üzerine yapılmış bir araştırma yazısıdır. Siyah Beyaz Film Kareleri olarak da anılan İsimsiz Film Kareleri serisi, 1950-60’lı yıllarda herhangi bir sanatsal niteliği olmayan B sınıfı Amerikan ve Avrupa filmlerinden sahneleri çağrıştıran siyah beyaz fotoğraflardan oluşur. Postmodern süreçte fotoğrafı kavramsal bir malzeme olarak kullanan sanatçı, çalışmalarının merkezine kendi bedenini yerleştirerek erkek bakışı üzerinden toplumun klişelerini sorgular. Sherman’ın kadınları temsili kadınlardır. Görüntü üreten teknolojiler aracılığı ile sunulan temsili gerçeklerin birey ve toplum üzerinde yarattığı etkiyi kavramsal bir çerçevede ele alan sanatçı, gerçek ile onun temsilleri arasında çelişen noktalara dikkat çekmek ister. Görüntü teknolojilerinin gelişimine paralel oluşan görsel kültürün bireyin algı dünyasında yaratmış olduğu deformasyonu sorgular. Öyle ki onun için görselin kendisinden ziyade kitleler için ne anlam ifade ettiği önem kazanmıştır. Sanatçı, İsimsiz Film Kareleri’nde erkek bakışının şekillendirdiği dünyada kadın olma durumunu sorgular. Hangi kültür ve kimlikten olursa olsun toplumda kadın olma durumunun belirli kodlarla okunduğunu ortaya koyan sanatçı, yapıtlarında bedenin bireyin iradesi dışında ve otoritenin belirlediği biçimde var olma durumunu deşifre eder. Bu çalışmaların tümünde model olarak yer alan Sherman, makyajını, kılık kıyafetini ve aksesuarlarını kendisi tasarlar. Yapıtlarında, bedenin ifade dilini yeni bir metne dönüştüren sanatçı, İsimsiz Film Kareleri sonrasında yapmış olduğu çalışmalarında da aynı yaklaşımı sergiler. Her bir karede dışarıdan bir göz tarafından seyredilmek üzere yeniden kurgulanan beden aslında toplumun hangi kesiminden olursa olsun ‘kadın’ın toplum tarafından nasıl görüldüğünü ya da nasıl görülmek istendiğini serimler. Sherman, İsimsiz Film Kareleri’nden sonra moda dünyasını, erkek dergilerini, çocuk masallarını, sanat tarihindeki önemli imgeleri, maskelerle hazırlanmış cinsel ilişki mizansenlerini, kusmuk, çöp gibi iğrenç şeyleri grotesk bir dille ela alır. Fotoğrafı, saf haliyle değil kavramsal birsanat malzemesi olarak kullanır. Sherman, 70 ve 80’lerin kültürel ortamında biçimlenen bir uygulayıcı ve dönemin moda konularını ele alan bir sanatçı olarak her zaman güncel sanata eklemlenmeyi başarabilmiştir.

Cindy Sherman ve İsimsiz Film Kareleri 

Dr. Öğr. Üyesi Gülay KARAKUŞ   Doç. Serap EMMUNGİL KARAMANOĞLU